فصل 1 : مخلوط و جداسازی مواد
1. مواد اطراف ما به طور کلی در چند گروه طبقه بندی می شوند ؟ 2 گروه ؛ مواد خالص و مواد مخلوط
2. به چه موادی مواد خالص گفته می شود ؟ با ذکر مثال . موادی که از یک نوع ماده تشکیل شده باشند ، ماده خالص نامیده
می شوند. مثل آب مقطر ، نمک ، شکر و ...
3. به چه موادی مواد مخلوط گفته می شود ؟ با ذکر مثال . موادی را که از دو یا چند ماده تشکیل شده باشند ، مواد ناخالص یا
مخلوط می گویند . مثل آجیل ، شربت آبلیمو ، آب گل آلود و ...
نکته : بیشتر موادی که ما در زندگی با آن ها سر وکار داریم ، آمیخته ای از دو یا چند ماده هستند ) مخلوط ها (
4. مهمترین ویژگی مخلوط ها چیست ؟ یکی از مهمترین ویژگی های مخلوط این است که اجزای تشکیل دهنده ی آن خواص
اولیه خود را حفظ می کنند . به عبارت دیگر خواص مواد قبل از آمیخته شدن با یکدیگر و بعد از آن تغییر نمی کند . برای نمونه
آب نمک مخلوطی از دو ماده آب و نمک است . هنگامی که این مخلوط را می چشیم ، مزه ی آن شور است . خاصیت شوری
مربوط به نمک است ؛ یعنی نمک خاصیت شوری خود را در مخلوط حفظ کرده است . از طرف دیگر اگر مقداری آب نمک را
روی زمین بریزیم ، جاری می شود . جاری شدن از ویژگی های آب است .
5. انواع مخلوط ها را نام ببرید . مخلوط همگن و مخلوط ناهمگن ) محلول (
6. به چه مخلوطی ، همگن گفته می شود؟ مثالی از این مخلوط ها بنویسید . در برخی از مخلوط ها ، ذره های مواد تشکیل
دهنده مخلوط به طور یکنواخت در هم پراکنده اند . این نوع مخلوط ها را مخلوط همگن یا محلول می نامند . مثل آب و نمک
، آلیاژها ، چای شیرین و ...
7. محلول ها چه ویژگی هایی دارند ؟ الف ( در محلول ها اجزای سازنده به طور یکنواخت پخش شده اند . ب ( نمی توان در
یک محلول اجزای سازنده را از هم تشخیص داد .
8.
ب( جامد در مایع : چای شیرین ، آب ونمک / پ ( مایع در مایع : الکل و آب )ضدیخ( ، سرکه و آب / ت ( گاز در گاز : هوا
تمیز)مخلوطی از چندگاز( ، گاز کپسول غواصی / ث ( گاز در مایع : نوشابه گازدار ، اکسیژن محلول در آب دریا
9.
یکنواخت با هم قرار گرفته باشند ،به این نوع مخلوط ناهمگن می گویند. مثل آجیل ، ذرات گرد و غبار درهوا ، آب گل آلود و ...
11 . مخلوط های ناهمگن چه ویژگی هایی دارند ؟ الف ( در مخلوط های ناهمگن اجزا سازنده به طور غیر یکنواخت پراکنده
شده اند . ب ( در بیشتر مخلوط های ناهمگن می توان اجزای آن را از یکدیگر تشخیص داد .
برای هریک از محلول های زیر مثالی ذکر کنید . الف ( جامد در جامد : آلیاژ ها از جمله سکه طلا)مخلوطی از چندفلز( /به چه مخلوطی ، ناهمگن گفته می شود؟ مثالی از این مخلوط ها بنویسید . در صورتی که اجزای سازنده مخلوط به طور غیر
11 . برای هریک از مخلوط های ناهمگن زیر مثالی ذکر کنید . الف ( جامد در جامد : نخود و لوبیا ، آجیل ، موزاییک
ب( جامد در مایع : آب گل آلود ، نشاسته در آب / پ ( مایع در مایع : روغن و آب ، نفت و آب / ت ( جامد در گاز : ذرات
گرد و غبار در هوا ، دوده
علوم تجربی پایه هشتم فصل 7
11 . سوسپانسیون را تعریف کنید . سوسپانسیون مخلوطی ناهمگن است که در آن ذرات یک جامد به صورت معلق در آب
پراکنده اند . مانند دوغ ، آب لیمو و شربت خاک شیر
11 . اِمولسیون را تعریف کنید . اِمولسیون مخلوطی ناهمگن است که در آن ذرات یک مایع به صورت معلق در مایعی دیگر
پراکنده اند . مثل روغن در آب و یا چربی در شیر
11 . هر محلول حداقل از چند جز ساخته شده است ؟ هر محلول حداقل از دو جزء حل شونده و حلّال تشکیل شده است .
11 . حلّال و حل شونده را تعریف کنید . حلّال ماده ای است که در محلول ، ماده ی دیگر را در خود حل می کند . حل شونده
ماده ای است که در حلّال حل می شود .
نکته : برای تهیه محلول می توان نسبت های مختلفی از حل شونده و حلّال را باهم مخلوط کرد .
16 . مهمترین حلّال چیست ؟ چرا ؟ آب مهم ترین حلّالی است که تا به حال شناخته شده است. زیرا به فراوانی یافت می شود و
مواد بسیاری را در خود حل می کند.
نکته : ماده به سه حالت جامد ، مایع و گاز وجود دارد. هر ماده ای که به هنگام تشکیل محلول تغییر حالت دهد ، حل شونده
است.در محلول های جامد در مایع همیشه جز مایع حلّال و جزدیگر حل شونده است. مثل شکر و یا نمک در آب
نکته : اگر هیچ یک از دو جزء تغییر حالت ندهند ، ماده ای که به مقدار کم تر وجود دارد ، حل شونده خواهد بود.
11 . به چه محلولی سیرشده یا اشباع می گویند؟ به هنگام تهیه محلول ها ، اگر مقدار حل شونده به اندازه ای باشد که حلّال
دیگر قدرت حل کردن آن را نداشته باشد ، مقداری از ماده حل شونده در ته ظرف باقی می ماند . به چنین محلولی سیر شده یا
اشباع می گویند.
11 . انحلالپذیری را تعریف کنید . در یک دما و حجم معین به میزان حل شدن یک ماده در حلّال ، انحلال پذیری می گویند.
19 . منظور از نامحلول بودن یک ماده چیست ؟ در صورتی که قابلیت انحلال یک ماده در حلّالی بسیار ناچیز و یا صفر باشد آن
ماده برای حلّال در نظر گرفته شده نامحلول است. مثلا گچ در آب نامحلول است
.
12 . تاثیر دما را بر انحلالپذیری مواد در آب را بنویسید ؟ مقدار حل شدن بیشتر مواد مانند نمک در آب ، با افزایش دما ، افزایش
خواهد یافت . در حالی که مقدار حل شدن برخی مواد در آب مانند گاز اکسیژن با افزایش دما ، کاهش پیدا می کند . ) آب سرد
اکسیژن بیشتری را در خود جای می دهد (
نکته : گلاب نوعی مخلوط همگن)مایع در مایع ( است. هرسال خانه کعبه را با گلاب ناب قمصر کاشان شست و شو می دهند .
11 . کاغذ
خلاف اسیدها که ترش مزه اند ، مزه گس دارند ( استفاده می شود ، برای تعیین میزان اسیدیته ی مواد ) مقدار اسیدی بودن( و
میزان بازی بودن و در واقع مشخص کردن قدرت اسیدها و بازها نیز استفاده می گردد .
11 . مقیاس
PH ) پی اچ ( چه کاربردهایی دارد ؟ از این کاغذها علاوه بر اینکه برای شناسایی اسیدها و بازها ) مواد بازی برPH چیست ؟مقیاسی برای تعیین قدرت اسید وباز که بین محدوده ی اعداد صفر تا 11 است.
1
علوم تجربی پایه هشتم فصل 8
11 . مقیاس
اند و موادی که
محلول قدرت اسیدی بیشتر دارد و هر چه به 11 نزدیک می شویم قدرت بازی محلول بیشتر می گردد.
11 . از کدام ویژگی مخلوط ها برای جداسازی اجزایشان استفاده می شود ؟ در اثر مخلوط شدن دو یا چند ماده تغییری درخواص
آنها بوجود نمی آید. از این ویژگی مهم مخلوط می توان برای جداکردن اجزای سازنده ی آن استفاده کرد.
11 . چه هنگامی می توان اجزای یک مخلوط را از هم جدا کرد ؟ جداسازی اجزای یک مخلوط زمانی امکان پذیر است که
اجزای سازنده مخلوط حداقل در یک ویژگی با هم تفاوت زیادی داشته باشند
PH چگونه قدرت اسید و باز را مشخص می کند ؟ در این مقیاس موادی که PH آن ها کمتر از 1 است اسیدیPH آن ها بیشتر از 1 است بازی محسوب می شوند . در مقیاس PH هر چه به صفر نزدیکتر می شویم.
نکته : برای جداسازی اجزای مخلوط گاهی از روش های ساده و گاهی از روش های پیچیده تر استفاده می شود .
16 . برخی از روش های جداسازی اجزای مخلوط ها را نام ببرید و آن ها را مختصراً توضیح دهید .
الف ( روش صاف کردن : در این روش باید اجزای مخلوط از نظر اندازه با هم متفاوت باشند . در این صورت با قرار دادن صافی
در مسیر حرکت مخلوط ، ذرات کوچکتر از صافی عبور می کنند ولی ذرات بزرگتر نمی توانند از صافی بگذرند در نتیجه اجزا از
هم جدا می شوند. مثل جداسازی مخلوط آب و نشاسته با کاغذصافی ، صاف کردن چای با چای صاف کن و آبکش کردن برنج
ب ( روش سرریز کردن : در این روش اجزای مخلوط باید از نظر جرم با هم تفاوت داشته باشند . به طور مثال برای جدا کردن
آب و روغن می توان از این روش استفاده کرد . در آزمایشگاه اگر مخلوط آب روغن بی حرکت بماند چون روغن از آب سبک
تر است بر روی آب قرار می گرید و می توان با سر ریز کردن و یا با استفاده از قیف جدا کننده یا قیف دکانتور آنها را از هم
جدا کرد . با باز شدن شیر قیف ابتدا روغن و سپس آب خارج می شود.
پ ( روش تقطیر : در صورتی که اجزای مخلوط دارای نقاط جوش متفاوتی باشند ، می توان آن ها را با این روش از هم جدا
کرد . به این ترتیب که با حرارت دادن مخلوط ، ابتدا ماده ای که نقطه جوش پایین تری دارد تبخیر می شود و از ماده ی دیگر
جدا می شود . البته با سرد کردن بخار ماده ای که نقطه جوش پایین تری دارد ، دوباره می توان آن را به حالت اولیه باز گرداند.
11 . جداسازی آب و الکل را با استفاده از روش تقطیر توضیح دهید . در جداسازی آب و الکل به روش تقطیر چون نقطه جوش
الکل کم تر از آب است ، بنابراین بر اثر گرم کردن محلول آب و الکل ابتدا الکل می جوشد و بخار های حاصل از تبخیر آن
پس از سرد به صورت قطره قطره جمع آوری می شود .
11 . چه زمانی از دستگاه سانتریفیوژ برای جداسازی مخلوط ها استفاده می شود ؟ دستگاه سانتریفیوژ که با چرخش و بر اساس
قانون گریز از مرکز
اختلاف دارند ) تفاوت در چگالی دارند( را از هم جدا نماییم . این دستگاه با چرخش بسیار سریع باعث ته نشین شدن و یا
چسبیدن مواد سنگین شده و آن ها را از مواد سبک جدا می کند .
29 . مثال هایی از کاربرد های دستگاه سانتریفیوژ در جداسازی مخلوط ها را بنویسید .
الف ( جداسازی چربی از شیر : با قرار دادن شیر حاوی چربی یا خامه در دستگاه و شروع چرخش ، ذرات چربی که سنگین تر
هستند ، به دیواره دستگاه می چسبند و از شیر جدا می شوند .
ب ( جداسازی اجزای خون : اگر مقداری خون را در لوله ی آزمایش ریخته
بچرخانیم ، گلبول های قرمز به علت سنگین تر بودن در انتهای لوله ، گلبول های سفید و پلاکت ها در میان لوله و مایع زرد
رنگ پلاسما در بالای لوله قرار می گیرند .
عمل می کند ، زمانی مورد استفاده قرار می گیرد که بخواهیم چند مایع مخلوط با هم که از نظر وزن با همو در دستگاه سانتریفیوز قرار دهیم و سپس
:: موضوعات مرتبط:
علوم هشتم ,
,
:: بازدید از این مطلب : 29
|
امتیاز مطلب : 0
|
تعداد امتیازدهندگان : 0
|
مجموع امتیاز : 0